Bestuurlijke vernieuwing of een kwestie van fatsoen?

Het is het toverwoord in het nieuwe collegeakkoord tussen Heemsteeds Burger Belang, GroenLinks en PvdA: ‘bestuurlijke vernieuwing’. Het lijkt vooral een excuus om niet al te veel hete hangijzers in het verhaal op te nemen en heel veel zaken vooruit te schuiven. Maar voordat ik oordeel, eerst een serieuze poging om te begrijpen wat het trio bedoelt met ‘bestuurlijke vernieuwing’.

Samen met de raad gaat het college “op zoek naar vormen die de kloof tussen de inwoners en de gemeente verkleint en die aan participatie van inwoners en het sociaal middenveld meer gewicht toekent”, volgens het voorwoord. Los van de taalkundige onjuistheden: hoezo is dit bestuurlijke vernieuwing? En: wat is het ‘sociaal middenveld’?

Verderop in het voorwoord lees ik: “Er zijn in het voortraject geen voorbereidingen getroffen voor een gezamenlijk raadsakkoord, maar wij zijn wel nieuwsgierig naar de mogelijkheden van bestuurlijke vernieuwing in de samenwerking met de samenleving. Gezamenlijk gaan we op weg naar een nieuwe werkwijze in de komende periode, al dan niet uitmondend in voorbereiding naar een raadsakkoord in de volgende periode.” Gooi maar in mijn pet. Ook na drie keer lezen begrijp ik echt niet wat hier staat. En dan beschouw ik mij als een gemiddeld intelligent en in politiek geïnteresseerd burger. Maar deze zinnen vormen volgens mij wel de basis van het collegeakkoord. En als het college nu al niet in staat is om aan een gemiddeld burger duidelijk te maken wat men bedoelt, vrees ik voor de toekomst.

Oké, dat was nog maar het voorwoord. Waarschijnlijk zal het hoofdstuk Bestuurlijke vernieuwing en participatie meer duidelijkheid verschaffen: “Het college zal (…) een interactieve bestuursstijl hanteren. Het college betrekt inwoners en de gemeenteraad in een zo vroeg mogelijk stadium, bijvoorbeeld door op locatie kennis te nemen van de ideeën, meningen en mogelijke bezwaren van inwoners en overige betrokkenen.” Kijk, dit snap ik. Duidelijke taal. Alleen: is dit nu bestuurlijke vernieuwing of eigenlijk gewoon een kwestie van fatsoen? Dat je burgers voordat je een besluit neemt, vraagt wat ze ervan vinden. En was dit bij het vorige college ook al niet een van speerpunten? Dus hoezo bestuurlijke vernieuwing?

Jullie schrijven het nota bene zelf: “Goed bestuur houdt in: eerst luisteren, dan opties verkennen in samenspraak met inwoners en stakeholders, en daarna de besluiten nemen, de besluiten uitleggen én overleggen met de betrokken inwoners en stakeholders hoe het besluit het beste uitgevoerd kan worden.” Inderdaad, dat heet ‘goed bestuur’, al jaren. En heeft dus met ‘bestuurlijke vernieuwing’ niets te maken.

In alle eerlijkheid: het lijkt bij lezing van het akkoord alsof jullie zelf niet in staat (willen, kunnen of durven) zijn om harde noten te kraken. Wel komt er heel veel onderzoek naar van alles en nog wat en overleg met Jan en alleman. Inspraak is vanzelfsprekend en een groot goed, maar laat dat niet ten koste gaan van jullie krachtdadigheid. Dan gaan jullie het waarschijnlijk niet redden.

Daarom, geacht college, mijn advies: blijf weg van holle frasen, vaag taalgebruik, loze beloften en open deuren. Neem je verantwoordelijkheid en maak van de Heemsteedse politiek alsjeblieft geen Poolse landdag. Zorg voor helderheid, transparantie en duidelijk en simpel taalgebruik. En vooral voor krachtdadige besluitvorming. Of die nu bestuurlijk nieuw is of niet.

De politieke partijen over ouderen

Ruim een kwart van de Heemsteedse bevolking is 65 jaar of ouder, een substantieel kiezerspotentieel dus. Interessant is daarom te lezen hoe vaak het begrip oudere/senior voorkomt in de verkiezingsprogramma’s van de Heemsteedse partijen (teksten zijn letterlijke weergaven). 

CDA

• Er is in Heemstede vooral behoefte aan woningen in het middensegment. Voorts bevordert het bouwen van seniorenwoningen de zo gewenste doorstroming en maken starterswoningen of tiny houses van rond de 80 vierkante meter het mogelijk dat ook jonge mensen zich in Heemstede kunnen vestigen.
• Een verdere scheiding van afval is volgens ons niet de oplossing. Het is vooral voor de oudere bewoners ook extra belastend, maar bovendien is het nut ervan niet aangetoond.
• Een 'winkel op de hoek' voor de dagelijkse boodschappen is vooral voor de ouderen van belang en past bovendien goed bij het dorpse karakter van Heemstede.
• Voor het CDA is het thema Zorg een zwaarwegend onderwerp. Te denken valt aan de zorg aan ouderen, waarvan het aantal in onze gemeente de komende jaren zal toenemen, de zorg aan gezinnen die problemen kennen, aan bijstandsgerechtigden, alleenstaanden en ouderen. Iedereen die echt hulp nodig heeft, moet op het CDA kunnen rekenen.
• Voor het CDA is het belangrijk dat iedere oudere in Heemstede gezien wordt en dat gekeken wordt of mensen niet vereenzamen of vastlopen in de snelle maatschappij die wij nu eenmaal met elkaar vormen.
• [Over OZB] Slechts bijzondere omstandigheden kunnen een verhoging noodzakelijk maken. Bijvoorbeeld noodzakelijke zorg voor ouderen of kwetsbare groepen die niet meer langs een andere weg betaald kunnen worden. Het CDA wil geen enkele concessie doen aan de kwaliteit van de zorg voor deze groep mensen.
• We zullen onverminderd aandacht hebben voor het welzijn van alle Heemstedenaren waarbij de jeugd, ouderen en mensen die dat nodig hebben extra worden ondersteund.

D66

• Voor senioren moeten er zowel in de huur- als in de koopsector aantrekkelijke alternatieven zijn, zodat zelfstandig wonen mogelijk blijft.
• Het zwembad is belangrijk voor veel inwoners, vooral voor kinderen en ouderen. D66 zet daarom in op het behoud van het zwembad in Heemstede.

GroenLinks

• Er komen betaalbare woningen voor één- of tweepersoonshuishoudens: voor jongeren, voor ouderen en gemengde woonvormen). 

Heemsteeds Burger Belang

• Heemstede heeft een relatief groot aantal senioren. Hoewel veel senioren nog heel goed zelfredzaam zijn, is er ook een groep die afhankelijk is van zorg. Die groep groeit door de toenemende vergrijzing. Ondanks de daardoor stijgende lasten is HBB van mening dat de eigen bijdrage aan de WMO voorzieningen verlaagd dient te worden.
• Uit onderzoek blijkt dat veel senioren eenzaam zijn, ook in Heemstede. HBB is voorstander van ontmoetingsplaatsen buiten voor senioren, bijvoorbeeld door het aanleggen van jeu de boules banen of bijvoorbeeld schaaktafels.
• HBB blijft zich inzetten voor een dekkend openbaarvervoernetwerk. (…) Bovendien helpt een goed, fijnmazig openbaar vervoernet uitstekend bij de bestrijding van vereenzaming van senioren.
• Sport en bewegen is gezond voor lichaam en geest en vormt wat HBB betreft een belangrijk onderdeel van het (preventieve) gezondheidsbeleid. (…) Behalve voor onze jeugd, is het juist heel belangrijk dat er voor onze senioren ook een goed aangepast aanbod beschikbaar is. 

PvdA

• Door te investeren in sport en beweging investeren we in de gezondheid van mensen, in het bevorderen van participatie en de sociale samenhang voor zowel jongeren als ouderen.
• Vooral laagopgeleiden, inwoners met een migratieachtergrond en senioren maken zich zorgen over hun kansen op de arbeidsmarkt. (…) We willen werkzoekenden zo snel mogelijk naar werk begeleiden, het beroep op de bijstand verminderen en langdurige werkloosheid waar mogelijk voorkomen.
• Voor eenzame of licht dementerende ouderen is voldoende dagopvang nodig.
• Veel zelfstandig wonende ouderen of gehandicapten voelen zich eenzaam en komen op eigen kracht niet of nauwelijks meer het huis uit. De algemene voorzieningen zijn voor een groot gedeelte van de oudere inwoners voldoende. Niet iedere oudere voelt zich echter aangetrokken door het huidige aanbod. Meer maatwerk vinden wij noodzakelijk om een bredere groep ouderen aan te kunnen spreken. Wij zijn voorstander van een onderzoek naar meer specifieke behoefte en wensen van de oudere inwoners en mogelijkheden van zorg op maat.
• Gewoon in je eigen wijk kunnen blijven wonen als je ouder wordt of gehandicapt raakt vinden we belangrijk.
• Om ouderen in staat te stellen langer in hun woning te kunnen blijven zullen wij ons beijveren voor de invoering van een Blijverslening.
• Wij kiezen voor een multifunctioneel gebruik van de gemeentelijke sportaccommodaties. We willen dat deze accommodaties ook overdag meer beschikbaar zijn voor scholen of activiteiten in het kader van sportstimulering van ouderen en mensen met een beperking. 

VVD

• Gezinnen met opgroeiende kinderen en onze ouderen (70 is het nieuwe 50!) vormen twee belangrijke groepen in Heemstede. Voor ons staat centraal dat iedereen een inbreng levert aan onze gemeenschap en daardoor betrokken is, en blijft.
• Wij willen dat ouderen zolang mogelijk, conform het landelijke beleid, in hun eigen vertrouwde woonomgeving kunnen blijven wonen.
• We zijn trots op onze uitstekende Heemsteedse sportlocaties. Sporten is gezond en verbindt onze gemeenschap. Jong talent wordt zo ontdekt en ouderen blijven meedoen en vitaal.
• Even trots zijn we op het in aanbouw zijnde nieuwe sociale en culturele Hart van Heemstede dat pal in ons centrum ligt. Dit multifunctionele pand - gevestigd in de oude bibliotheek aan de Heemsteedse Dreef - gaat naast de bibliotheekfunctie nu meerdere zorgfuncties herbergen zoals opvang voor onze kleinste inwoners en ook onze ouderen.

De posters hangen, de strijd brandt los!

CDA

Daar hang je dan. Je hoofd A0-groot op verschillende plekken in het dorp. Gelukkig vaag en grijs genoeg om niet al teveel herkend te worden. Wie je bent, weet niemand. Wel wat je wil: '#ikwilverbinden'. Vooral die hashtag, die doet 't 'm. Net als die QR-code rechtsonder. Modern, helemaal van deze tijd. Dat is het CDA. Maar even een vraagje: jij wilt verbinden, maar wil de ander wel met (of door?) jou verbonden worden?

D66

Gebiedende wijs enkelvoud: 'Stem D66'. Die komt wel binnen, zeg! Maar waaróm moet ik D66 stemmen? Dat lees ik niet. En vanwaar die dwingende toon? Mag ik misschien zelf bepalen naar welke partij mijn voorkeur uitgaat? Of lees ik het verkeerd? Is het 'Stem' met D66 als afzender? Een oproep om in ieder geval te gaan stemmen, op wie maakt niet uit. Dat zal het wel zijn. Typisch D66. Heel democratisch en jezelf ondergeschikt maken aan het grotere geheel. Toch?

GroenLinks

"Zullen we iets doen met 'verbinden'?" "Dat heeft het CDA al."
"Iets met 'samen'?" "Kijk naar de PvdA." 

"Of gewoon, dat mensen op ons moeten stemmen?" "D66." 

"Maar 'groen' moet er toch wel op?" "Zie VVD." 

"Heemstede?" "HBB." 

"Dan weet ik het ook niet meer, doe dan maar gewoon ons logo en verder niks."

Heemsteeds Burger Belang

Lijst 1? Hoezo, lijst 1? Kijk, als je nu in een gemeente woont waar 26 partijen meedoen, kan het voor het gemak van de kiezer handig zijn om je lijstnummer te vermelden op je poster. Dat maakt het zoeken straks op het stembiljet wat makkelijker. Maar om nou in Heemstede, waar slechts 6 (zes!) partijen meedoen, met lijstnummers te strooien, is toch lichtelijk overdreven. En nog even dit: jullie noemen je partij Heemsteeds Burger Belang. Even los van het foutieve spatiegebruik in de naam: hoezo dan ook nog 'Voor Heemstede!' op de poster? Het zou toch raar staan: 'Heemsteeds Burger Belang: voor Schin op Geul!' Hadden jullie echt niet meer inspiratie? HBB?

PvdA

Mooi rood is niet lelijk, zullen jullie gedacht hebben. Valt wel op, dat geef ik toe. Maar die teksten kunnen echt niet: 'Heemstede maken we samen' en 'Samen vooruit!'. Kan het nog oubolliger, nog nietszeggender? 'Heemstede maken we samen'? Wat bedoelen jullie met 'maken', wie zijn 'we' en met wie doe je het 'samen'? 'Samen vooruit'? Opnieuw: samen met wie? 'Vooruit'? Klinkt als: 'niet links, niet rechts, maar recht door zee'. PvdA: trots op Heemstede!

VVD

Gelukkig, jullie hebben de heilige koe nog niet aan de kant geschoven. Een filevrij Heemstede staat bij jullie bovenaan het lijstje! Dat is ook zonder twijfel het belangrijkste probleem dat we momenteel allemaal kennen: hoe kom ik met de auto zo snel mogelijk het dorp in en uit? En natuurlijk staat de criminaliteit op twee. Verschrikkelijk, al die misdaden! Het zou verboden moeten worden. En o ja, de natuur. 

Tot slot: Gewoon. Niet. Doen.